Κυριακή 30 Μαρτίου 2014

Dylan Thomas (1914-1953), Ξαπλωμένοι στην αμμουδιά


«Η ποίηση είναι η διήγηση της ζωής που παλεύει να βρει λίγο φως»

Ο Ντίλαν Τόμας γεννήθηκε το 1914 στο Σουόνσι της Ουαλίας, ένα λιμάνι από όπου ο ποιητής θα γνωρίσει τη ζωή των ψαράδων, των ανθρακωρύχων, τη ζωή των φτωχών εργατών. Οι εικόνες αυτές επανέρχονται στην ποιητική του διαδρομή, ήδη από την ηλικία των δεκατεσσάρων ετών, όταν συνέθετε ποιήματα εξαιρετικής ωριμότητας που αναδείκνυαν μια οξυμένη αντίληψη της αγγλικής γλώσσας.
Τα χρόνια που ακολουθούν διαβάζει ακατάπαυστα. Παράλληλα, γράφει τα πρώτα του ποιήματα κάνοντας πειράματα με τις λέξεις. Το 1934 εκδίδει την πρώτη του ποιητική συλλογή, «18 ποιήματα». Στο μεταξύ μετακομίζει στο Λονδίνο, έναν μόλις μήνα πριν την έκδοση των «18 ποιημάτων». Είχε επενδύσει σχεδόν τα πάντα στην αποδοχή του έργου του από τους κριτικούς και όταν εκείνοι το απέρριψαν οδηγήθηκε στην αυτοκαταστροφή του, με μια γενικευμένη παραίτηση από τα πάντα. Το αλκοόλ μετατρέπεται σε αδιαπραγμάτευτο πάθος μέχρι τέλος. Αυτές, ωστόσο, οι εμπειρίες του θα λειτουργήσουν μάλλον ευεργετικά για την ποίησή του στην οποία επανέρχεται και δύο χρόνια αργότερα εκδίδει τα «25 ποιήματα», με τα οποία θα κερδίσει εν μέρει τους κριτικούς, αλλά κυρίως θα υιοθετήσει οριστικά πια και με σιγουριά ένα καθαρά προσωπικό ύφος.
Το 1937 παντρεύεται την Caitlin. Στην αρχή του έγγαμου βίου περνάει μέρες ανείπωτης χαράς και δύο χρόνια μετά κυκλοφορεί η αριστουργηματική συλλογή «Ο χάρτης της αγάπης», ενώ παράλληλα κάνει δουλειές του ποδαριού και κάποιες διαφημίσεις για το ραδιόφωνο. Όμως, η μόνιμη φτώχεια γίνεται ακόμα πιο πιεστική, αφού η οικογένεια του ζευγαριού μεγαλώνει και τα τρία παιδιά επιβαρύνουν σημαντικά τα έξοδά τους. Ώσπου, ξαφνικά το 1940, του αναθέτουν μια ραδιοφωνική εκπομπή που θα τον κάνει διάσημο. Έτσι, η τέταρτη συλλογή του «Θάνατοι και Είσοδοι», που δημοσιεύεται το 1946, κερδίζει το αναγνωστικό κοινό κάνοντας τεράστιες πωλήσεις. Η επιτυχία και η απήχηση του έργου του έχουν πλέον πάρει την ανιούσα, σε αντιδιαστολή με την κλονισμένη από το αλκοόλ υγεία του, που παρουσιάζει προβλήματα. Το 1950 του προτείνουν να κάνει μια περιοδεία απαγγελιών στην Αμερική και ακολουθούν άλλες δύο, το 1952 και '53. Πεθαίνει όμως ξαφνικά ύστερα από καταπόνηση του οργανισμού στις 9 Νοεμβρίου 1953 στη Νέα Υόρκη από αλκοολική τοξίνωση.

Ξαπλωμένοι στην αμμουδιά

Ξαπλωμένοι στην αμμουδιά, ατενίζοντας το κίτρινο
και τη μουντή θάλασσα, περίγελως εμείς που χλευάζουμε
που ακολουθούμε τα κόκκινα ποτάμια, κούφια 
εσοχή λέξεων πέρα από τον ίσκιο των τζιτζικιών,
διότι σε τούτο τον κίτρινο τάφο άμμου και θάλασσας
μια επίκληση για χρώμα καλεί με τον αγέρα
μουντή και ζωηρή όπως ο τάφος κι η θάλασσα
καθώς κοιμούνται ούτως ή άλλως.
Οι σεληνιακές σιωπές, η σιωπηλή παλίρροια
που γλείφει τα ακίνητα κανάλια, ο ξηρός άρχοντας της παλίρροιας
ζαρωμένος ανάμεσα σε αμμοθύελλα και νεροποντή,
πρέπει να θεραπεύσουν τα δεινά μας από το νερό
με μια μονόχρωμη γαλήνη·
η ουράνια μουσική πάνω από την άμμο
ηχεί μαζί με τους κόκκους που βιάζονται
να κρύψουν τα χρυσαφένια βουνά και τις οικίες
της μουντής, ζωηρής, παράκτιας γης
που ζώνει αρχοντική κορδέλα, ξαπλωμένοι εμείς,
ατενίζουμε το κίτρινο, ευχόμαστε ο άνεμος να διώξει μακριά
τη μορφολογία της ακτής και τον πνιγμένο κόκκινο βράχο·
μα οι ευχές δεν αποφέρουν, μήτε
μπορούμε ν' αποφύγουμε την άφιξη του βράχου,
ξαπλώνουμε ατενίζοντας το κίτρινο έως ότου ο χρυσαφένιος καιρός
διαρρηχθεί, ω αίμα της καρδιάς μου, όπως μια καρδιά ή ένας λόφος.

2 σχόλια:

  1. Αυτό ήταν έκπληξη, Βασιλική! Δε θυμάμαι, άλλωστε, να είχαμε κάνει καμιά αναφορά στην τάξη, ε;

    Αγαπήθηκε και λατρεύτηκε όσο λίγοι ο Ντίλαν Τόμας, η κάπως μυθική του ζωή κι η ιδιαίτερη ποίησή του ταξιδέψανε κι εδώ τη φήμη του - ο δικός μας, ο Μίλτος Σαχτούρης, τον αγαπούσε πολύ.
    Να τι έλεγε σε μια πολύυυυυυυυ παλιά συνέντευξή του στο Στάθη Τσαγκαρουσιάνο:
    --Αγαπάτε πολύ και τον Ντίλαν Τόμας.
    --Ναι, και πρόσφατα έγραψα ένα μεγάλο ποίημα γι’ αυτόν. Εμένα μου αποκαλύφθηκε στην ηλικία των σαράντα και τον ένιωσα πράγματι σαν αδελφό. Να ένας ποιητής καθαρός, που δεν πρέπει να ανοίγεις λεξικό, σαν τον Έλιοτ, για να αποκρυπτογραφήσεις τα ονόματα. Με συνέρπασε που αυτός, ένα χωριατόπαιδο από την Ουαλία, κατέβηκε στο Λονδίνο και διέλυσε όλους αυτούς τους πανεπιστημιακούς με τα συνέδριά τους: τον Όντεν, τον Μακ Νις. Αυτοί ταξινομήθηκαν σε επιτομές και πανεπιστήμια, ενώ ο Ντίλαν Τόμας είναι από τους τελευταίους μεγάλους λυρικούς του αιώνα μας. Μεταφράζοντάς τον κατάλαβα την αξία του, την ποιότητα και τον λυρισμό του, την οικονομία του λόγου του.

    Και να και ένα ποίημα που έγραψε γι' αυτόν:

    Στον Ντίλαν Τόμας

    Σήμερα καθώς οργίζομαι και μπαίνω
    εις τα πενήντα δυο μου χρόνια
    με δέος και θάμβος μαζί σε χαιρετίζω
    αδελφικό μου φάσμα Ντίλαν Τόμας
    που τόσο νέος ήξερες
    φωτιά να βάζεις μες στις λέξεις
    να τις πυροδοτείς
    κι αυτές με κρότο και με Θεό μαζί
    να εκρήγνυνται, στο αχανές.


    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κύριε, δεν ξέρω τι να πω. Συμφωνώ με όλα όσα είπατε. Ο Ντίλαν Τόμας ήταν ένας εκπληκτικός ποιητής, ο οποίος πέρασε πολλά μέχρι να αναγνωριστεί και όπως μας είπατε αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλούς άλλους. Προσωπικά, δεν απορώ ιδιαίτερα για αυτό. Τα ποιήματά του είναι πολύ όμορφα και αγγίζουν ειλικρινά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

γράψτε μας κάτι