Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014

για τι η ποίηση;


Για την παραμυθία που κλείνει τις πληγές

«Τα φάρμακά σου φέρε Τέχνη της Ποιήσεως,
που κάμνουνε - για λίγο - να μη νοιώθεται η πληγή»
Κ. Καβάφης, Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου (αποσπ.)


Για τη ζωογόνο της δύναμη

«Αν δε μου  ‘δινες την ποίηση, Κύριε,
δε θα ‘χα τίποτα για να ζήσω.
Αυτά τα χωράφια δε θα ’ταν δικά μου.
Ενώ τώρα ευτύχησα να ‘χω μηλιές,
να πετάξουνε κλώνους οι πέτρες μου,
να γιομίσουν οι φούχτες μου ήλιο,
η έρημός μου λαό,
τα περιβόλια μου αηδόνια.»
Νικηφόρος Βρεττάκος, Αν δε μου ’δινες την ποίηση Κύριε (αποσπ)






Για να κλονίζονται οι βεβαιότητες

"Η ποίηση πρέπει να ναι
Ένα ζαχαρωμένο βότσαλο
Πάνω που θα χεις γλυκαθεί
Να σπας τα δόντια σου"
Αργύρης Χιόνης, από τη συλλογή Τύποι ήλων




Για να μην παίρνει τις λέξεις ο άνεμος

"Σαν πρόκες πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις
Να μην τις παίρνει ο άνεμος"
Μανόλης Αναγνωστάκης, Ποιητική ( αποσπ.)



 για την ένταση που δίνει στη ζωή

"Όπως στον έρωτα.
Απλά και με ένταση.
Τα άλλα, για τους δυστυχισμένους."
Γιώργος Γεραλής, Ποιητιή




για την αναζήτηση της αλήθειας

" Γι’ αυτό κι εγω δε γράφω πια
για να προσφέρω χάρτινα ντουφέκια
όπλα από λόγια φλύαρα και κούφια.
Μόνο μιαν άκρη της αλήθειας να σηκώσω
να ρίξω φως στην πλαστογραφημένη μας ζωή.
Όσο μπορώ, κι όσο κρατήσω."
 Τίτος Πατρίκιος, Στίχοι 2 (αποσπ.)



για να μην παρατάμε τη ζωή στους ανίδεους και στη σκόνη του καιρού

" Δεν είμαστε ποιητές σημαίνει φεύγουμε,
σημαίνει εγκαταλείπουμε τον αγώνα,
παρατάμε τη χαρά στους ανίδεους,
τις γυναίκες στα φιλιά του ανέμου
και στη σκόνη του καιρού.

Σημαίνει πως φοβόμαστε
και η ζωή μάς έγινε ξένη,
ο θάνατος βραχνάς." 
Γιώργος Σαραντάρης, Δεν είμαστε ποιητές




για να συναντιόμαστε με το νόημα των πραγμάτων

"Δεν είναι η ποίηση
κλειστός τόπος για ονειροπόληση
είναι το άλλο νόημα των πραγμάτων." 
Γ. Σαραντής, Δεν είναι η ποίηση



για την πίστη πως όλα μπορούν να ξεκινήσουν ξανά.

" Και πάνω απ’ όλα,
Ποίηση,
δωσ’ μου τη δύναμη να φωνάξω:
Τίποτα δεν τελείωσε.
Τώρα αρχινούν
πάνω στη Γη
τα πανανθρώπινα ανθεστήρια." 
Στρατής Τσίρκας, Δώσε μου το τραγούδι (αποσπ.)



για να πετάμε σηκωνόμαστε πάνω από το μαύρο

" Ένα κλαδί γερό είναι το ποίημα
Που δένω πότε πότε εκεί την κούνια μου
Να αιωρούμαι πάνω από το μαύρο." 
Αντώνης Φωστιέρης, Ποίηση μες στην Ποίηση (αποσπ.)



και, βέβαια, για τον έρωτα
" Έρωτα εσύ, με περισσή
όταν λαβώνεις δύναμη, 
μηδ’ όνομα καλό από σε
μηδ’ αρετή μπορεί να βγει."
Ευριπίδης, από τη Μήδεια (αποσπ.)



Στείλτε μας κι εσείς τους δικούς σας, αγαπημένους,  στίχους

8 σχόλια:

  1. «Κάθομαι και ρεμβάζω. Επιθυμίες κ’ αισθήσεις
    εκόμισα εις την Τέχνην— κάτι μισοειδωμένα,
    πρόσωπα ή γραμμές· ερώτων ατελών
    κάτι αβέβαιες μνήμες. Aς αφεθώ σ’ αυτήν.»
    Κ Π Καβάφης

    «Θυμάμαι παιδί που έγραψα κάποτε τον πρώτο στίχο μου. Από τότε ξέρω ότι δε θα πεθάνω ποτέ, αλλά θα πεθαίνω κάθε μέρα. »
    Λειβαδίτης Τ.

    «Η ποίηση δεν εκφράζει αλήθειες με την επιστημονική σημασία της λέξης, ούτε ανακαλύπτει φιλοσοφίες και κοσμοθεωρίες, χρησιμοποιεί την επιστήμη και τη φιλοσοφία των άλλων, αν της χρειάζουνται. Η ποίηση δεν είναι για προσωπικές εξομολογήσεις, κι αν τις κάνει, δεν είναι αυτές που τη σώζουν. Δεν προσπαθεί να εκφράσει την προσωπικότητα των ποιητών, μάλλον προσπαθεί να την καταργήσει, όπως έγραφε ο Ελιοτ. Αλλά κάνοντας αυτό, εκφράζει μιαν άλλη προσωπικότητα που ανήκει σε όλους. Όποιος χάσει τη ζωή του θα την έβρει, λέει το Ευαγγέλιο. Έτσι, ας μη γυρεύουμε από τον ποιητή, για να τον αισθανθούμε, τα μικρά καθημερινά της ζωής του που νομίζουμε ότι εκφράζει. Τα μικρά αυτά περιστατικά, αν έγιναν ποίηση, είναι περιστατικά δικά σας και δικά μου και εκείνων που έφυγαν και εκείνων που θα ’ρθουν ύστερα από μας. Αν δεν ήταν έτσι, ποίηση δεν θα υπήρχε. Μπορείτε να κάμετε μόνοι σας το πείραμα. Διαβάστε μια ραψωδία του Ομήρου και κοιτάχτε αν, στα σημεία που σας συγκινούν, αυτό που αισθανόσαστε είναι απλά και μόνο μια αρχαιολογική αναδρομή, ή μήπως είναι ένα συναίσθημα θρεμμένο από όλη την ανθρώπινη πείρα που μεσολάβησε από την παλιά εκείνη εποχή ως τη σημερινή στιγμή σας.».
    Γ.Σεφέρης

    «Πιο δύσκολο να συμπληρώσεις ένα στίχο παρά να σηκώσεις ένα βράχο» Σεφέρης Γ.

    «Και η Ποίηση πάντοτε είναι μία όπως ένας είναι ο ουρανός.
    Το ζήτημα είναι από πού βλέπει κανείς τον ουρανό.
    Εγώ τον έχω δει από καταμεσίς της θάλασσας.»
    Ελύτης

    «Εἶναι ὁρισμένοι στίχοι -κάποτε ὁλόκληρα ποιήματα-
    ποὺ μήτε ἐγὼ δὲν ξέρω τί σημαίνουν. Αὐτὸ ποὺ δὲν ξέρω
    ἀκόμη μὲ κρατάει. Κι ἐσὺ ἔχεις δίκιο νὰ ρωτᾷς.»
    Ριτσος

    «Η ποίηση έχει σώμα ζεστό κι ολοζώντανο και το αίμα της κυκλοφορεί όπως το όνειρο στον ύπνο και στις φλέβες.»
    Μ. Αναγνωστάκης

    "Ἡ δυσκολία πού νιώθει ἕνας συγγραφέας δέν εἶναι νά δείξει φαντασία καί πάθος, ἀλλά νά ὑποτάξει τά δύο αὐτά, μέ καιρό καί με κόπο, εἰς τό νόημα τῆς τέχνης" Δ. Σολωμός <3

    «Κι αλήθεια δεν είναι λίγες οι φορές που ανακαλύπτω εκεί,
    στο βάθος του πνιγμού,
    κοράλλια και μαργαριτάρια και θησαυρούς ναυαγισμένων πλοίων,
    απρόοπτες συναντήσεις, και χτεσινά και σημερινά και μελλούμενα,
    μιαν επαλήθευση σχεδόν αιωνιότητας,
    κάποιο ξανάσασμα, κάποιο χαμόγελο αθανασίας, όπως λένε,
    μιαν ευτυχία, μια μέθη, κι ενθουσιασμόν ακόμη,
    κοράλλια και μαργαριτάρια και ζαφείρια
    μονάχα που δεν ξέρω να τα δώσω – όχι, τα δίνω
    μονάχα που δεν ξέρω αν μπορούν να τα πάρουν – πάντως εγώ τα δίνω.»
    Ρἰτσος (εδώ ακόμη με εντυπωσιάζει η σύνδεση ποίησης-βυθού κ ο τελευταίος συγκλονιστικὀς -για μένα- στίχος.)

    κι ως κατακλείδα μια πρόσφατα δήλωση του Mario Vitti:
    Η αφοσίωση στη νεοελληνική λογοτεχνία είναι ένα πάθος που δεν αφήνει τον άνθρωπο <3

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αλς, σ' ευχαριστούμε τόσο για την ... ποιοτική ποσότητα των καταθέσεών σου. Βλέπω τι ωραία που σου συμπλήρωσε η Βασιλική, σε επόμενο σχόλιο το θέμα της περιπλάνησης του ποιητή στο βυθό. Να πω, επίσης, ότι αυτό που λέει ο Mario Vitti το έχει πρώτα κάνει πράξη, οπότε παίρνει ακόμα μεγαλύτερη αξία και να συμπληρώσω ένα απόσπασμα από το Μικρό Ναυτίλο, που είναι οι ακριβώς πιο πάνω σειρές απ' αυτές, του Ελύτη, που μας δίνεις κι εσύ:" Όταν ανακαλύψουμε τις μυστικές σχέσεις των εννοιών και τις περ-
      πατήσουμε σε βάθος θα βγούμε σ' ένα άλλου είδους ξέφωτο που είναι
      η Ποίηση."

      Σ' ευχαριστούμε και πάλι. Καλή βδομάδα.

      Διαγραφή
  2. Οι ποιητές λένε ναι στα πάθη τους
    Τρυγούν τα μικρά και καθημερινά,
    ανακαλύπτουν το συμπαντικό
    στ’ ασήμαντο
    βρίσκουν τη γαλήνη στη συγνώμη
    τη μεγαλωσύνη στον αλτρουισμό
    το θείο στον έρωτα.
    Οι ποιητές
    ξεγελούν τον χρόνο
    μένουν παιδιά.

    Αργύρης Μπαρής

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βρε, Ευάγγελε! Πού ήσουνα τόσον καιρό;Κοντεύεις να μείνεις από απουσίες!
      Αφού πληροφορήσω τα παιδιά ότι πριν 2-3 χρόνια μας έχεις στείλει από τη Θεσσαλονίκη για τη βιβλιοθήκη του σχολείου μας τα βιβλία του λατρεμένου σου Αργύρη Μπαρή, πράξη και βιβλία για τα οποία θα σε ευγνωμονούμε ισοβίως, να θυμίσω ότι την Πέμπτη που θα γιορτάσουμε κι εμείς (ετεροχρονισμένα λόγω της απεργίας της 21ης Μαρτίου) στο τραπέζι με τα βιβλία θα υπάρχουν κι αυτά του Αργύρη Μπαρή, ώστε να τα σεργιανίσουν όσοι θέλουν.

      Πολύ σ' ευχαριστούμε και για το σημερινό που μας θυμίζει τη σημαντικότητα των ... παθών, αλλά και της παιδικής αθωότητας.

      [ Στο μπλογκ σου δεν μπορώ να σχολιάσω, γιατί μου ζητάει ταυτότητα google ή κάτι τέτοιο. Το μέιλ σου το έχω χάσει και τόσον καιρό δεν μπορώ να επικοινωνήσω μαζί σου. Στείλε μου το μέιλ σου, αν θέλεις.]

      Πολλά φιλιά.

      Διαγραφή
    2. Διονύση μου, διάφορα με ταλαιπωρούν και δικαιολογημένα να μείνω από απουσίες.( Αν και αυτό δεν είναι τιμωρία. Στην τάξη σου να είμαι και για πάντα) Να τω δω αυτό με τα σχόλια. Το μειλ μου είναι emichos21@gmail.com. Να είσαι καλά Δάσκαλε!

      Διαγραφή
  3. Τώρα ξέρω γιατί...
    Τώρα ξέρω γιατί οι δύτες βουτάνε στα βαθιά.
    Γιατί τσακίζουν τη μέση τους κάνοντας επικίνδυνα μακροβούτια.
    Δεν είναι οι θησαυροί που βρίσκονται ξεχασμένοι εκεί
    δεν είναι οι αρχαίες ελληνικές τριήρεις
    με τις πολύτιμες υδρίες που τους περιμένουν.
    Αυτές οι ατέλειωτες απόπειρες να φτάσουν στον βυθό
    έχουν μόνο ένα σκοπό, ν'αγγίξουν, έστω, λίγο από τη λάσπη
    εκεί που τυφλά σέρνονται τα πιο τρελά όνειρά τους.
    Λ. Αξελός

    Στον κήπο
    Στον κήπο μού γελούσανε τα ρόδα, οι μενεξέδες
    κάτου από πέπλους μού έστελναν δροσοχαιρετισμούς.
    Και πέρασα. Οι αμύριστοι στοχαστικοί πανσέδες
    με κοίταζαν, ασάλευτοι. Και στάθηκα σ΄αυτούς.
    Κ. Παλαμάς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα, Βασιλική,

      Ωραίες επιλογές! Για το πρώτο, ρίξε μια "παράλληλη" ματιά και στα Αντικλείδια, του Γιώργη Παυλόπουλου. Για το δεύτερο, θα θυμάσαι την κουβέντα που κάναμε για το πορφυρό μπάλωμα που ο Ρίτσος μας καλούσε να παρατηρήσουμε στο ρούχο του ποιητή. Βλέπεις; Και οι δύο, και ο Παλαμάς στον Κήπο και ο Ρίτσος στο Επιλογικό, στέκονται σε "λεπτομέρειες" που πιθανώς δε θα στεκόταν κανείς εύκολα: Μια ακόμα από τις ιδιότητες της ποίησης: Η σύλληψη του φευγαλέου, ο φωτισμός των μικρών και ασήμαντων ... σημαντικών.

      Διαγραφή
    2. Μα για αυτό διάλεξα αυτό το ποιηματάκι. Γιατί μέσα σε τέσσερις μονάχα στίχους, ο Παλαμάς μιλάει για πράγματα που ενώ για άλλους είναι τόσο ασήμαντα, για εκείνον πρωτοστατούν στη ζωή.
      Όσον αφορά στο πρώτο, αυτό απλώς με εξέπληξε. Διαβάζοντας την αρχή, που αναφερόταν στους δύτες, απλώς δεν περίμενα το θέμα να γυρίσει τόσο ομαλά και εύστοχα στα όνειρα. Αυτή η ξαφνική αλλαγή με κέρδισε αμέσως.

      Διαγραφή

γράψτε μας κάτι