Σάββατο 4 Ιανουαρίου 2014

Kυρία Κούπερ, είσαι ο καθρέφτης μου.Ένα αφήγημα για την αγάπη και το μίσος

Το δεύτερο από τα τρία βιβλία που προτείναμε για τις διακοπές των χριστουγέννων και που θα συζητήσουμε στις τάξεις είναι  η "Συγχώρεση", της Σώτης Τριανταφύλλου ( εκδ. Πατάκη). 

Ας δούμε πρώτα την υπόθεση: Κάπου στην αμερικάνικη πολιτεία του Τεννεσσί, η Στέλλα, ένα κοριτσάκι 10 χρονών, κόρη της Αντόνια και του Τζίμμυ, εξαφανίζεται. Έξι χρόνια μετά βρίσκεται το πτώμα της και συλλαμβάνεται ο δολοφόνος, ένας νεαρός 27 ετών που έχει δολοφονήσει και βιάσει ένα ακόμα κοριτσάκι. Προφυλακίζεται, δικάζεται και καταδικάζεται δις σε θάνατο,ποινή που εκτελείται αρκετά σύντομα, αφού δε θα ασκηθεί από τον ίδιο αίτηση για έφεση.
η συγγραφέας Σώτη Τριανταφύλλου

Την ιστορία την αφηγείται η μητέρα, η Αντόνια, μια γυναίκα που φαίνεται να εκφράζει τη μέση γυναίκα της αμερικάνικης αυτής πολιτείας. Παρακολουθούμε από κοντά τις ψυχικές της διακυμάνσεις, όπως η ίδια τις περιγράφει,  από τη στιγμή που η κόρη της εξαφανίζεται μέχρι που ... μέχρι που η ίδια θα φτάσει να συγχωρέσει μέσα της το δολοφόνο του ίδιου της του παιδιού. 
Ένα πρώτο επίπεδο, δηλαδή, του μικρού αυτού κειμένου, είναι το ψυχογραφικό. Πώς διανύει κανείς τη διαδρομή μέχρι το ακραίο σημείο στο οποίο έχει φτάσει η Αντόνια; 
Στην αρχή πανικός. "έκλαιγα με αναφιλητά κι έκανα εμετό και χτυπούσα το κεφάλι μου πάνω στο τραπέζι της κουζίνας (...)". Επίμονη και μάταια αναζήτηση επί μήνες. "διανύσαμε χιλιάδες μίλια, οργώσαμε όλο το δυτικό Τεννεσσή και κάμποσο απ' το ανατολικό". Αργότερα και όταν ο άντρας της την αφήνει και ζει με άλλη γυναίκα, προσπαθεί να ζήσει με την ιδέα. "Η Στέλλα ζούσε μέσα μου. Όχι στη φαντασία μου, μέσα μου. Είναι αρρώστια αυτό;", πιάνει δουλειά, τα βάζει με το θεό. "Υπήρχαν φορές που θύμωνα και με το Θεό. Ναι, τα 'βαλα με τον Θεό: γιατί να συμβεί αυτό σ' εμένα; Γιτί να συμβεί αυτό στη Στέλλα; Σε τι έφταιξα; Σε τι φταίξαμε;" Προσπαθεί να επιβιώσει, αν και "κάθε πρωί ξυπνούσα έκπληκτη γιατί επιζούσα και γιατί έκανα όλα τ' απαραίτητα", καθώς "η ελπίδα γερνούσε. Και μαζί της γερνούσα κι εγώ". 
από news247.gr
Ακόμα πιο ενδιαφέρουσα γίνεται η περιγραφή της εξέλιξης της ψυχικής κατάστασης της ηρωίδας από τη στιγμή που, 6 χρόνια μετά την εξαφάνιση, βρίσκεται το πτώμα της μικρής και συλλαμβάνεται ο δολοφόνος. Η πολύ πλούσια αυτή διαδρομή θα γεννήσει πολύ προβληματισμό στον αναγνώστη, θα προβάλουν πολλά θέματα για συζήτηση. 

Θα ήθελα, στη σημερινή μας ανάρτηση, αν μπορούσαμε, να συζητούσαμε ένα μόνο σημείο απ' αυτά. 
Η Αντόνια, η οποία έχει κάνει 2-3 επισκέψεις στη φυλακή για να δει το δολοφόνο της κόρης της και έχει ανταλλάξει 2-3 επιστολές μ'αυτόν ( είναι και ο μόνος άνθρωπος που έχει δείξει ενδιαφέρον - ο δολοφόνος είναι ένα "καμένο χαρτί" σε όλη του τη ζωή, ένας άνθρωπος που δε γνώρισε ποτέ την αγάπη), η Αντόνια, λοιπόν, έχοντας προσφέρει κάποια στοιχεία καλοσύνης  στο νεαρό, διαβάζει σε μια επιστολή του μελλοθάνατου τα εξής λόγια: " Μακάρι να ξανάρθεις. Αν σε ήξερα, δεν θα είχα κάνει κακό στη Στέλλα. μακάρι να ξανάρθεις και για έναν ακόμα λόγο. Εδώ δεν έχουμε καθρέφτες, δεν μπορούμε να δούμε τη μούρη μας παρά μόνο στις γυαλιστερές επιφάνειες. Κυρία Κούπερ, είσαι ο καθρέφτης μου." Αυτό θα ήθελα να συζητούσαμε. Τις σκέψεις σας γι' αυτό το απόσπασμα. 
χαρακτικό χριστόφορου κατσαδιώτη
Αλλά αν αυτό, μακριά από το κλίμα του βιβλίου, σας δυσκολεύει, μπορούμε τουλάχιστον να σημειώσουμε κάποιες πρώτες σκέψεις για το χαρακτήρα και τη φύση της θανατικής ποινής. Ποιες σκέψεις, ποια συναισθήματα σας προκαλεί η ύπαρξή της; Τι θα μπορούσε να σταθεί στον αντίποδα, ως αντιπρόταση;
( Το είχαμε πει: Ωραίο βιβλίο, με βαρύ όμως θέμα!). 
Ας κάνουμε, λοιπόν, μια μικρή αρχή και τα - πολλά - υπόλοιπα στην τάξη.)

12 σχόλια:

  1. Το έχω διαβάσει. Είναι συγκλονιστικό και προσφέρεται για προβληματισμούς. Εύχομαι να έχει γόνιμη διαδρομή στις τάξεις!
    Με την ευκαιρία......Καλή Χρονιά και από εδώ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Να σε καλέσουμε στη συζήτηση, τότε, Στέλλα.

      Καλή χρονιά - ας την πούμε από παντού, μπας και πιάσει..

      Διαγραφή
  2. Προσωπικά, δεν έχω διαβάσει το βιβλίο και αρχικά μάλιστα δεν πίστευα πως μπορούσε να είναι τόσο ενδιαφέρον όσο το παρουσιάσατε.

    Όσο αφορά στο ερώτημα που θέσατε για το απόσπασμα: "Μακάρι να ξανάρθεις. Αν σε ήξερα, δεν θα είχα κάνει κακό στη Στέλλα. μακάρι να ξανάρθεις και για έναν ακόμα λόγο. Εδώ δεν έχουμε καθρέφτες, δεν μπορούμε να δούμε τη μούρη μας παρά μόνο στις γυαλιστερές επιφάνειες. Κυρία Κούπερ, είσαι ο καθρέφτης μου." , μπορεί να ακουστεί λίγο χαζό, όμως η αλήθεια είναι, πως όταν ένας φυλακισμένος δέχεται επίσκεψη μπαίνει σε ένα δωμάτιο και ανάμεσα σε αυτόν και τον επισκέπτη υπάρχει πάντα ένα διαχωριστικό γυαλί. Συνεπώς, σε αυτόν τον χώρο ο δολοφόνος, σε αυτήν την περίπτωση, έχει τη δυνατότητα να δει την αντανάκλαση του εαυτού του και ίσως να καταλάβει τα λάθη του. Αυτή η κατάσταση ενισχύεται φυσικά και από την κουβέντα με την μητέρα του κοριτσιού, η οποία τον βοηθάει να νιώσει τη μεταμέλεια και τις ενοχές που απαιτεί η πράξη του και να διαπιστώσει πως ό,τι έκανε έχει τεράστιες συνέπειες σε άλλους ανθρώπους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα, Βασιλική, καλή χρονιά.

      Το βιβλίο, νομίζω, είναι πιο ενδιαφέρον απ' όσο το παρουσιάζω!

      Νομίζω πως αυτή η φράση λέγεται από το δολοφόνο στην κ. Κούπερ, καθώς αυτός νιώθει - χωρίς τεράστιες δόσεις συνείδησης ίσως - ότι αυτή του ενεργοποιεί κάποια θαμμένα θετικά συναισθήματα. Πιο απλά αν το πούμε, η κ. Κούπερ δίνοντας αγάπη, σπέρνει αγάπη. Κι έχω την υποψία ( αυτά θα τα δούμε και στην τάξη) ότι πάνω σ΄ αυτό τον άξονα έχει τοποθετήσει η Τριανταφύλλου τη στάση της γυναίκας αυτής, ίσως αυτός ο άξονας να είναι και η πρότασή της.

      Δεν πρέπει να είναι τυχαίο ότι αυτός ο άνθρωπος έχει μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον που όχι μόνο δεν του έχει προσφέρει αγάπη αλλά του έχει φορτώσει την ψυχή με μίσος, μοναξιά, αδιαφορία, αγριάδα.

      Διαγραφή
  3. Δεν ξέρω αν θα είχα ποτέ τη δύναμη να συγχωρέσω τον βασανιστή και δολοφόνο του παιδιού μου. Μάλλον θα τον σκότωνα με τα ίδια μου τα χέρια. Ναι λυπάμαι που το λέω αλλά θα μου γύριζαν τα μυαλά!
    Αληθινή ιστορία είναι;
    Θέλει μεγάλη ψυχική δύναμη!

    Όσο για τη θανατική ποινή, κάποτε είχαμε κάνει συζήτηση τελευταία ώρα στο σχολείο κ μάλιστα είχαμε καθίσει και μετά το σχόλασμα. Άλλοι έλεγαν ναι άλλοι όχι. Δεν ξέρω.. Δε λέω ότι είμαι καθέτως υπέρ διότι καταδικάστηκε αθώος κόσμος επίτηδες ή καταλάθος. Έπειτα θεωρώ τον θάνατο λύτρωση για τους πραγματικούς θύτες. Ας υποφέρουν αλλιώς λοιπόν. Χμ... Είδες και πάλι το βλέπω εκδικητικά ενώ μάλλον δε θα έπρεπε..

    Θεωρώ πως ανήκω σε εκείνους που με καθαρό μυαλό μπορούν να ταχθούν υπέρ της άποψης για διαπαιδαγώγηση και επανένταξη των φυλακισμένων αλλά αν είχα προσωπική εμπειρία (αν δηλαδή σκότωναν κάποιον δικό μου -κούφια η ώρα!-) τότε μάλλον θα ήθελα να πληρώσει με το ίδιο νόμισμα ο θύτης.
    Νιώθω αδυναμία να συγχωρήσω όταν πρόκειται για αφαίρεση ζωής. Και πολύ σωστά κάποιος θα ρωτούσε γιατί να ισχύει η ποινή.
    Από την άλλη αναρωτιέμαι ποιος μπορεί να κρίνει αν κάποιος αξίζει τον θάνατο ή όχι;

    Είναι αντικρουόμενες οι απόψεις μου. Δεν μπορώ να συμφωνήσω απόλυτα ούτε και να διαφωνήσω. Ίσως υπό αυστηρές προϋποθέσεις και υπό συγκεκριμένες συνθήκες και με μια δικαιοσύνη που θα είναι απολύτως σίγουρη, ανεπηρέαστη και νηφάλια (αδύνατο;)

    Φιλιάααα

    ΥΓ: Μη με λιθοβολήσετε την άμοιρη :P

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βλέπω έχω ξεφύγει από το βιβλίο γιατί μιλάω γενικότερα. Να προσθέσω πως φυσικά και δέχομαι πως αυτοί οι άνθρωποι δε δέχτηκαν αγάπη ή μπορεί το πρόβλημα να είναι βιολογικό ή ψυχολογικό. Όμως δύσκολα σε χρησιμοποιείς αυτά ως δικαιολογητικά όταν χάνεις τον άνθρωπό σου!

      Διαγραφή
  4. Αλς, ευχαριστούμε. Μας αρέσει τεραστίως η συζήτηση και συμβάλλεις σ' αυτή.

    Στο θέμα της θανατικής ποινής απ' ό,τι βλέπω, φαίνεται δύσκολο να συμφωνήσουμε ακόμα και με τον εαυτό μας. Είναι τεράστιο το μέγεθος της ζωής και ίσως εμείς συγκριτκά, αδύναμοι για ακλόνητες αποφάσεις και θέσεις.
    Πάντως, το βιβλίο βάζει το θέμα κάτω από την έννοια της συγχώρεσης και της αγάπης, κάτι που βρίσκεται και κοντά στις χριστιανικές θέσεις.

    Θα ήταν καλό να διάβαζες το μικρό βιβλιαράκι. Πολύ πλούσιο σε σκέψεις, αλλά παρόλα αυτά αμφιβάλλω αν θα σε έκανε να καταστάλλαζες κάπου. ίσως, όμως, θα σου φώτιζε λίγο περισσότερο κάποια κατεύθυνση.

    Όσο για την "εκδίκηση" που λες στην αρχή, χρειάζεται πολλή πολλή δουλειά, σκέφτομαι, για να μη μετατρέπουμε τον πόνο που μας έχει προκαλέσει κάποιος σε μίσος.

    Σ' ευχαριστούμε και πάλι, καλή βδομάδα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το βιβλιο υπαρχει καπου online; θα ηθελα να το διαβασω ειναι η αληθεια. Καθε φορα που τιθεται το θεμα με βλεπω να εχω κ αλλες αποψεις.
      Θελει τεραστια ψυχη για να συγχωρεσει κανεις κ ειναι αξιοθαυμαστο που οντως καποιοι το εχουν καταφερει!

      Υγ: μαρεσει που λες βοηθαω στη συζητηση, εδω τα εχω μπλεξει εγω η ιδια χχαχα.. Φασκω κ αντιφασκω ακαταπαυστα ;-)

      Διαγραφή
    2. Το βιβλίο, Αλς, δε νομίζω ότι υπάρχει σε ηλεκτρονική μορφή δωρεάν. Πάντως είναι πολύ μικρό και φθηνό ( Γύρω στα 6 ευρώ, ίσως και φθηνότερο). Και οι βιβλιοθήκες σίγουρα θα το έχουν.

      Ναι, κι αυτή η "τεράστια" ψυχή δεν πουλιέται πουθενά έτοιμη..Αρετήν, τόλμην, επιμονή και πολλή δουλειά θέλει, για να στήνεται. Και μέχρι όσο..

      Χα! Μα και βέβαια βοηθάς στην κουβέντα! Αν ήταν να μην ήμασταν μπλεγμένοι, μπορεί να μη βρίσκαμε και πολλούς λόγους να κουβεντιάζαμε!

      Άσε που μια καλή συζήτηση φτιάχνεται απόερωτήσεις κι όχι από απαντήσεις..:-)

      Φιλιά.

      Διαγραφή
  5. Ωραίο βιβλίο που προσφέρεται για πολύωρη συζήτηση.Το είχαμε διαβάσει με τη λέσχη ανάγνωσης το 2010 -2011-αυτά τα παιδιά με τα οποία σας είχαμε επισκεφτεί!- και κλείσαμε ένα δίωρο συζήτησης διαφωνώντας και συμφωνώντας. Μια ωραία πρόταση του βιβλίου ήταν αυτή ( «…Δεν θα ’ταν ωραίο αν φυλακίζονταν οι κακές πλευρές των ανθρώπων κι αφήνονταν ελεύθερες οι αθώες;»).
    Καλό ταξίδι στον κόσμο της ανάγνωσης ,παιδιά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλή σας χρονιά, συμμαθητές!

      Βίοι παράλληλοι. Το 2010-11 το είχε διαβάσει και η δική μας λέσχη ανάγνωσης. Και βέβαια, τόσο το θέμα του όσο και ο χειρισμός του προκαλεί, εύλογα πολλές συζητήσεις με διαφωνίες έντονες.

      Αλήθεια, τώρα τι διαβάζετε; Κάποια πρόταση;

      Τη δε επίσκεψή σας και τα παιδιά ένα προς ένα τα θυμόμαστε με άπειρη νοσταλγία. Τώρα θα είναι στην τρίτη Λυκείου, ε; Γίνεται να μας τους φιλήσετε όλους;

      ( Τι χαρούμενη έκπληξη η επίσκεψή σας!)

      Διαγραφή

γράψτε μας κάτι