Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2014

Οδυσσέας Ελύτης


Ο Οδυσσέας Ελύτης (2 Νοεμβρίου 1911 - 18 Μαρτίου 1996), φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλλη, ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του '30. Διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, ο δεύτερος και τελευταίος μέχρι σήμερα Έλληνας που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ. Γνωστότερα ποιητικά του έργα είναι τα Άξιον Εστί, Ήλιος ο πρώτος, Προσανατολισμοί κ.α. Διαμόρφωσε ένα προσωπικό ποιητικό ιδίωμα και θεωρείται ένας από τους ανανεωτές της ελληνικής ποίησης. Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν, ενώ συλλογές του έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα σε πολλές ξένες γλώσσες. Το έργο του περιλάμβανε ακόμα μεταφράσεις ποιητικών και θεατρικών έργων. Υπήρξε μέλος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Έργων Τέχνης και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κριτικής, Αντιπρόσωπος στις Rencontres Internationales της Γενεύης και Incontro Romano della Cultura της Ρώμης.




Το θαλασσινό τριφύλλι


Μια φορά στα χίλια χρόνια 
του πελάγου τα τελώνια 
μες στα σκοτεινά τα φύκια 
μες τα πράσινα χαλίκια. 
Το φυτεύουνε και βγαίνει 
πριν ο ήλιος ανατείλει 
το μαγεύουνε και βγαίνει 
το θαλασσινό τριφύλλι. 

Κι όποιος το βρει δεν πεθαίνει 
Κι όποιος το βρει δεν πεθαίνει 

Μια φορά στα χίλια χρόνια 
κελαηδούν αλλιώς τ΄ αηδόνια. 
Δε γελάνε μήτε κλαίνε, 
μόνο λένε μόνο λένε. 
Μια φορά στα χίλια χρόνια 
γίνεται η αγάπη αιώνια. 
Να `χεις τύχη να `χεις τύχη 
κι η χρονιά να σου πετύχει. 

Το θαλασσινό τριφύλλι ποιος 
θα βρει να μου το στείλει. 
Ποιος θα βρει να μου το στείλει 
το θαλασσινό τριφύλλι.





Της αγάπης αίματα

Της αγάπης αίματα με πορφύρωσαν
Και χαρές ανείδωτες με σκιάσανε
Οξειδώθηκα μες στη νοτιά των ανθρώπων
Μακρινή Μητέρα, Ρόδο μου Αμάραντο

Στ’ ανοιχτά του πέλαγου με καρτέρεσαν
Με μπομπάρδες τρικάταρτες και μου ρίξανε
Αμαρτία μου να ’χα κι εγώ μιαν αγάπη
Μακρινή Μητέρα, Ρόδο μου Αμάραντο

Τον Ιούλιο κάποτε μισανοίξανε
Τα μεγάλα μάτια της μες στα σπλάχνα μου
Την παρθένα ζωή μια στιγμή να φωτίσουν
Μακρινή Μητέρα, Ρόδο μου Αμάραντο [...]



7 σχόλια:

  1. Βασιλική πολύ ωραία η ανάρτηση σου και πολύ όμορφη η παρούσίαση και ιδίως οι επιλογές των κομματιών που διάλεξες!! Θεωρώ ότι ο Ελύτης είναι ενας από τους πιο αξιόλογους ποιητές που έχουν περάσει..Ας παραθέσω και εγώ ένα από τα πιο αγαπημένα μου έργα του Ελύτη που με συγκινεί αρκετά:
    " Όμορφη και παράξενη πατρίδα
    Ωσάν αυτή που μου’λαχε δεν είδα.
    Ρίχνει να πιάσει ψάρια,πιάνει φτερωτά,
    Στήνει στη γη καράβι,κήπο στα νερά.
    Κλαίει,φιλεί το χώμα,ξενιτεύεται,
    Μένει στους πέντε δρόμους,αντριεύεται.
    Κάνει να πάρει πέτρα,τηνε παρατά,
    Κάνει να τη σκαλίσει,βγάνει θάματα.
    Μπαίνει σ’ένα βαρκάκι,πιάνει ωκεανούς,
    Ξεσηκωμούς γυρεύει,θέλει τύραννους.
    Όμορφη και παράξενη πατρίδα
    Ωσάν αυτή που μου’ λαχε δεν είδά"
    (http://www.youtube.com/watch?v=PaCDD-USH4w από τον Δ.Λάγιο)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μαρία, χαίρομαι πολύ που σου άρεσε η ανάρτηση και πρέπει να σου πω πως το ποίημα που μας παρουσίασες είναι και ένα από τα δικά μου αγαπημένα!
      Εξάλλου, αν θυμάσαι το τραγουδήσαμε και πέρσι...

      Διαγραφή
  2. Επ! Τι γίνεται εδώ; Βασιλική, Μαρία, αρχίσατε το μάθημα για τον Ελύτη χωρίς εμένα; Από Παρασκευή έρχεται η ώρα του, μην ανησυχείτε.

    Ας ανακοινώσουμε ότι θα (προσπαθήσουμε να) έχουμε: Βιντεογνωριμία με το υπερρεαλισμό και τη σχέση του Ελύτη μαζί του, περιπλάνηση σε γνωστά και άγνωστα ποιήματά του, ένα αφιερωματάκι στο Μονόγραμμα που θα το ακούσουμε στη θεϊκή εκτέλεση με την Ιουλίτα Ηλιοπούλου και το Μίκη Θεοδωράκη, μια έκθεση κάτω στους πίνακες του χώρου υποδοχής του σχολείου, μικρές συναυλίες στην τάξη ( ας ειν' καλά οι εθελοντές) με μελοποιημένη ποίησή του, αίθουσα 16 με βίντεο από κολλάζ, συνεντεύξεις του κα. Μπορείτε κι εσείς να ετοιμάσετε κάποια εκπληξούλα, τι λέτε;

    Χαίρομαι πολύ, Βασιλική, για τη βιασύνη σου, με γοητεύει πολύ το ποίημα της Όμορφης και παράξενης πατρίδας, Μαρία, αλλά και η μουσική του Δημήτρη Λάγιου, που ελπίζω πως θα προλάβουμε να τον γνωρίσετε και μέσα από την ενότητα του Ελύτη ( Έχει μελοποιήσει, άλλωστε,τον Ήλιο τον Ηλιάτορα, παλιότερα, ένα ολόκληρο CD με πολλές και ωραίες στιγμές)

    Καλά ταξίδια να' χουμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. χάρηκα που άκουσα για Υπερρεαλισμό. Ήταν το τελευταίο μάθημα λογοτεχνίας που κάναμε στη σχολή. Λατρεμένο!

      Καλά σας ταξίδια!!!!

      Διαγραφή
    2. Κύριε, πολύ ωραία τα λέτε και οι ιδέες σας είναι πολύ ενδιαφέρουσες, αλλά πότε θα μας στείλετε τα τραγούδια που θα προσπαθήσουμε... να τραγουδήσουμε;;;;;

      Διαγραφή
    3. Χα! Σα να μου λες ότι όλο λόγια είμαι! :-)

      Εεε.. έχεις δίκιο, άργησα λίγο, αλλά το καλό πράγμα...τα γνωστά. Ίσως και σήμερα το βράδυ, αν προλάβω. Μην ανησυχείς, τα ποιήματα θα τα τραγουδήσουμε σίγουρα στην τάξη, πόσω μάλλον αφού έχουμε και εθελοντές. Σκεφτόμουνα, μάλιστα, αν θέλετε να συμπληρώσουμε καμιά προβούλα Σάββατο ή Κυριακή - πάντα με την προϋπόθεση ότι έχετε χρόνο και διάθεση. Κάνε τις συνεννοήσεις. Για την ώρα θυμάμαι πως έχουν προθυμοποιηθεί οι: Πάνος (κιθάρα), Γιώργος Π. και Αναστασία από το Β4, Ειρήνη Κ., Κων/να Κ. από το Β2 (ξεχνάω 1-2 από το Β2) και εσύ ( είναι κι άλλος;) από το Β3.
      Μπορούμε να τα συζητήσουμε και την Παρασκευή στη βόλτα στο θέατρο του Διονύσου.

      Λοιπόν, μην ξεχνιόμαστε: Σήμερα - αύριο σας στέλνω τα τραγούδια. Οκ;

      Διαγραφή
  3. Και η Κατερίνα Μ. είναι από το Β΄3, κύριε Μάνεση.
    Παρεμπιπτόντως, τα τραγούδια που μας στείλατε είναι πάρα πολύ ωραία!!!!
    Ιδιαίτερα το ΠΑΡΑΠΟΝΟ ^_^

    ΑπάντησηΔιαγραφή

γράψτε μας κάτι