Πέμπτη 16 Ιανουαρίου 2014

Ένας ποιητής και μια έφηβη ανοίγουν την πόρτα στο φως

Θυμόσαστε στην Ανυπόταχτη πολιτεία του Γιάννη Ρίτσου; Ο ποιητής επιστρέφει από την εξορία εκεί, στις αρχές του 1950, και η πόλη του σε τίποτα δε θυμίζει την πόλη που άφησε. Γύρω του βλέπει συμβιβασμένους, βολεμένους, αμβλυμένες συνειδήσεις, κυριαρχούν η ξενοκρατία και η φαυλότητα. Γράφει ένα ποίημα που από τον τίτλο του κιόλας επιμένει στην εξύμνηση του ανυπόταχτου  χαρακτήρα της πόλης του, ένα ποίημα που ψιθυρίζει επίμονα για το όνειρο, για την ευθύνη, για την πίστη πως η δράση μας θα φέρει την ελπίδα.
Θυμόσαστε τους τελευταίους στίχους ( της δεύτερης ενότητας);

Ναι, θα τον ρίξουμε μια μέρα ανάσκελα τον πόνο.
 Ακούστε αυτό το τρίξιμο της πόρτας. Ελάτε
να βοηθήσουμε την πολιτεία που κοιλοπονάει τα μετάλλινα παιδιά
της.
Εσύ είμαι εγώ.
Εσύ κι εγώ, είμαστε εμείς.
Οι άξονες έχουν πολύ τεντωμένα τα νεύρα τους
κι έχουν πολλά τραγούδια που δεν τα ‘παν ακόμα.
Ποιος φταίει που λείπει το τραγούδι μας;
Εσύ κι εγώ κι εμείς.

Πολιτεία του κατραμιού και του θυμού και του ασβέστη, φταίμε
εμείς.
Ακούστε το τρίξιμο της πόρτας. Ελάτε.

Μας καλεί επίμονα να ακούσουμε την πόρτα που ανοίγει στο φως, στην ελπίδα, στο μέλλον, μας καλεί να ενώσουμε τα χέρια μας και να την ανοίξουμε όλοι μαζί.
η πίσω πόρτα στο ανακαινισμένο σπίτι του Γιάννη Ρίτσου στη Μονεμβασιά


Τι μου το θύμισε; Λίγες γραμμές που είχε γράψει η Ειρήνη Τριανταφύλλου, η φοιτήτρια που πρόσφατα σκοτώθηκε σε τροχαίο. Λίγες γραμμές που είχε γράψει πέντε χρόνια πριν, συμμετέχοντας στη Βουλή των Ελλήνων. Και που η εφηβική της ορμή ονειρευόταν μια ειρηνική επανάσταση που φτιάχνει έναν καλύτερο κόσμο. Μια επανάσταση που μας καλεί, στην τελευταία λέξη του κειμένου της, να «ακούσουμε», να συνταχτούμε, ίσως, μαζί της, να ανοίξουμε την ίδια πόρτα  στο φως.
Η φωνή ενός μεγάλου ποιητή και μιας έφηβης, καθώς δένονται στο κοινό όραμα.  Διαβάστε το τελευταίο τμήμα του κειμένου της:

" Τα όνειρά μου είναι η προϋπόθεση ή η βάση - αν θέλετε – της επανάστασής μου. 
Αφήστε με λοιπόν, να ονειρεύομαι.
Ονειρεύομαι μια γειτονιά, στενό δρομάκι και ζεστοί άνθρωποι. Χαμόγελα και πίκρες και χέρια που σ' αγκαλιάζουν και κάνουν περισσότερα τα πρώτα και λιγότερες τις δεύτερες.

 Ονειρεύομαι να «μάθω γράμματα, να γίνω άνθρωπος» όπως λέει και η γιαγιά μου. Να μάθω γράμματα, για να ανοίξει το μυαλό μου και τα μάτια της ψυχής μου και μ' αυτά να αντικρίζω τον κόσμο και τον άνθρωπο.

 Ονειρεύομαι να ασκήσω το επάγγελμα που μ' αρέσει, χωρίς να χρειαστεί να «φιλήσω κατουρημένες ποδιές» ή να περάσω από γραφεία πολιτικών, πολιτευόμενων, γραμματέων και γραμματικών.

Ονειρεύομαι να φτιάξω τη δική μου οικογένεια και να μεγαλώσω τα παιδιά μου με τις αρχές και τις αξίες που οι δικοί μου γονείς έδωσαν σε μένα, για να στηρίξω πάνω σ' αυτές την ψυχή μου, το μυαλό και τη ζωή μου.

Ονειρεύομαι να έχω δίπλα μου ανθρώπους αληθινούς, που θα μ' αγαπάνε και θα τους αγαπώ ελεύθερα και κατ' επιλογήν μου.

Ονειρεύομαι να μην ντρέπομαι ως πολίτης, να μη σκύβω το κεφάλι, αλλά να φιλοκαλώ μετ' ευτελείας και να ζω άνευ καχυποψίας.

Ονειρεύομαι να χρησιμοποιώ τη γλώσσα για να λέω «τα σύκα - σύκα και τη σκάφη - σκάφη» και όχι να «κρύβω λόγια".

Ονειρεύομαι μ' αυτές τις συντεταγμένες να δημιουργήσω το δικό μου κόσμο, τον μικρό και μέγα. Έχω κλείσει τα αυτιά μου στα κατηγορώ, στη δήθεν συμπάθεια, στη δήθεν επαναστατική διάθεση και ειλικρίνεια και ανιδιοτέλεια και δουλεύω - δουλεύω, για να κάνω τα όνειρά μου πραγματικότητα.

Η επανάστασή μου έχει αρχίσει...Την ακούτε;;"
Κυκλάμινο "στου βράχου τη σχισμάδα", στη Μονεμβασιά

Συγκινητικό υστερόγραφο: Η οικογένεια της Ειρήνης δώρησε τα όργανά της και τώρα ήδη δυο άνθρωποι βλέπουν τον κόσμο με τα  μάτια της. Αυτά τα μάτια που τόσο ποιητικά ήξεραν να ονειρεύονται

Εσείς για ποια όνειρά σας θα θέλατε να αγωνιστείτε να ανοίξουν οι πόρτες;


Σημ. Όλο το κείμενο της Ειρήνης Τριανταφύλλου εδώ

6 σχόλια:

  1. Την διαβάζω ξανά και ξανά την ανάρτησή σου,Διονύση!Συγκίνηση,πόνος αλλά κι ελπίδα...Πώς κατάφερες κι έδεσες τόσο εύστοχα τα κείμενα,τους στίχους του ποιητή,τα όνειρα της Ειρήνης...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Kαλησπέρα, Εύα. Δένουν μόνα τους. Η ιερή στιγμή που ένας έφηβος ονειρεύεται και η ποιητική σπονδή στο φως, του Ρίτσου, νιώθεις να έχουν την ίδια ρίζα και κυρίως τον ίδιο προσανατολισμό - στο φως. Και να που κι εμείς, αναγνώστες τους και παρατηρητές, βρίσκουμε χώρο μέσα μας να στριμώξουμε, μαζί με τον πόνο, που λες, και την ελπίδα.

    ( Να σε βαφτίσουμε, μετά ενθουσιασμού, και συμμαθήτρια;:-) )

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πραγματικά δεν ξέρω τι να πω...
    Κύριε Μάνεση, συγχαρητήρια για την ανάρτηση.
    Είναι τόσο συγκινητική και ταυτόχρονα τόσο θλιβερή. Πως είναι δυνατόν να χάνονται οι άνθρωποι, οι νέοι, τα παιδιά τόσο εύκολα και τόσο ξαφνικά;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι, πράγματι, αχώνευτο, Βασιλική. Όσο κι αν η ζωή σε εξοικειώνει με κάποια πράγματα, με το πέρασμα του χρόνου, αυτό, νομίζω, μας ξεπερνάει.

      Και μπορεί σχεδόν τίποτα να μην πρόλαβε, ωστόσο πρόλαβε να μας αφήσει στην τελευταία φράση ένα τεράστιο μάθημα: " και δουλεύω - δουλεύω, για να κάνω τα όνειρά μου πραγματικότητα".
      Να έχεις όνειρα, αλλά να δουλεύεις, να δουλεύεις, για να τα βλέπεις να παίρνουν σάρκα και οστά..

      Επιμένω: Ποιες έννοιες λες να βάλουμε στη θέση των ονείρων; Ποιους στόχους;

      Καλό βράδυ.

      Διαγραφή
  4. Τι συγκίνηση και τι λόγια τραγικά.
    Αυτό το δουλεύω- δουλεύω για τα όνειρά μου, πόσο με άγγιξε;
    Νιώθω αδύναμη να σχολιάσω ένα κείμενο ενός παιδιού που έφυγε με τόσα ανεκπλήρωτα όνειρα γι' αυτό και θα σταθώ στο ΥΓ και στην πράξη των γονέων που αξίζουν πολλά συγχαρητήρια!

    Όσο για τα όνειρα τι να σου πω βρε Διονύση και γω στην εφηβεία τα ήξερα, τώρα είμαι λίγο μπερδεμένη η αλήθεια είναι, αλλά πού θα πάει;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Έχεις δίκιο, Αλς. Αν ήταν ο κανόνας αυτή η φράση, πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα, ε;

    ΑπάντησηΔιαγραφή

γράψτε μας κάτι