Την Κυριακή έπεφτε χρυσόσκονη στο σχολείο. Βασίλη Παπαθεοδώρου, ευχαριστούμε!

συνάντηση κορυφής: τα κορίτσια υποδέχονται το συγγραφέα

Πίσω από το κάθε τι που συμβαίνει υπάρχουν οι δυνάμεις που το κάνουν και συμβαίνει.

Στην επίσκεψη του - φίλου μας πια-  συγγραφέα Βασίλη Παπαθεοδώρου στο σχολείο μας, με αφορμή την ανάγνωση του βιβλίου του «Στη διαπασών», εύκολα διέκρινε κανείς

-την προετοιμασία που είχαν κάνει η Σόνια, η Αγαθή και η Ελένη,

-το ενδιαφέρον των φίλων και συμμαθητών που ήρθαν,

-την ευγένεια, την προθυμία και τη διάθεση του ίδιου του συγγραφέα.

Να γιατί χαρήκαμε τη συνάντηση. Συνάντηση που έγινε, πιστεύω, γόνιμη, χάρη στη συζήτηση που επίσης με τόση όρεξη συμμετείχε ο συγγραφέας.

Το χαμόγελο του κ. Παπαθεοδώρου ήταν μεταδοτικό:-)

Δεν αφήσαμε έξω πολλά πράγματα: Μυστικά της γραφής, πώς ξεκινάει κανείς, ποια ερεθίσματα, ποιες αφορμές, ποιες έγνοιες, ποιο το δέσιμο με τους ίδιους τους ήρωες, οι προβληματισμοί, η εποχή και το πλαίσιο για το στήσιμο των έργων που προσφέρει, χείμαρρος ο κ. Παπαθεοδώρου, προλάβαινε τις ερωτήσεις μας.

Η Ελένη - με βοηθό την .. Ελένη..-
 κάνει φύλλο φτερό το "Στη διαπασών". 

Ο κ. Παπαθεοδώρου επιδεικνύει το πορτρέτο
που του φιλοτέχνησε ο μικρός Δημήτρης.
 Είχε προηγηθεί και το καδράκι με την α λα FBI
προσωπογραφία του συγγραφέα από την Κωνσταντίνα

Αλλά και στο ίδιο το έργο, τη Διαπασών, σεργιανίσαμε. Επιμένοντας περισσότερο να καταλάβουμε πώς έμπλεξε ο Θανάσης μ’ όλα αυτά που έμπλεξε, πόσος Θανάσης κρύβεται μέσα μας, τι μας κάνει Θανάση, τι χρειάζεται για να αλλάξει ο Θανάσης, ή, για να το πούμε αλλιώς, τι χρειάζεται για να κερδίσει η αγάπη το Θανάση.

Ο συγγραφέας μαθαίνει για το βιβλίο του

Όπως τόνισε και ο συγγραφέας, ευχαριστώντας σας στο τέλος, δεν είναι το πιο συνηθισμένο να αποφασίζετε μια Κυριακή απόγεμα να έρχεστε ... σχολείο, στο χώρο που όλη τη βδομάδα το συνδυάζουμε με τις υποχρεώσεις και ίσως τη ρουτίνα.

προγράμματα και αναμνηστικοί σελιδοδείκτες

Την πνευματική τροφή ακολούθησε ... ακατάσχετη πιτσοφαγία.
Κάποιοι γονείς από πίσω μάς φρόντισαν ιδιαιτέρως!

Ο κ. Παπαθεοδώρου το έλεγε για σας, εγώ θα το πω και για κείνον και για σας. Και γι’ αυτό νιώθω την ανάγκη να σας ευχαριστήσω ουσιαστικότατα και καθόλου τυπικά όλους, ή δυνατόν έναν ένα, όσοι ήσασταν εκεί και μοιραστήκαμε αυτές τις στιγμές.  

Τις στιγμές που πέρα από τα άλλα, μας άφησαν και μιαν αίσθηση κοινότητας, συντροφικότητας. Τις στιγμές ενός σχολείου που αναπνέει. 

Ιθάκη, Κ.Π. Καβάφης

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,

να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,

γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.

Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,

τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,

τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,

αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή

συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.

Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,

τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,

αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,

αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.

Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.

Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι

που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά

θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους·

να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,

και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,

σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,

και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,

όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·

σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας,

να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.

Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.

Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.

Αλλά μη βιάζεις το ταξίδι διόλου.

Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·

και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,

πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,

μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.

Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.

Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.

Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.

Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,

ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν. 

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984) 

Ένα πολύ γνωστό, συνηθισμένο και όμορφο ποίημα, που όμως κρύβει σημαντικές αλήθειες, νοήματα και αξίες και έχει τη δυνατότητα να σου μεταφέρει ζωτικά μηνύματα για τη ζωή. 

Εσείς πώς αντιλαμβάνεστε την Ιθάκη; Τι πιστεύετε για το ταξίδι και πώς αντιμετωπίζετε την προτροπή του Καβάφη, να αποκομίσουμε ό,τι μπορούμε στη διαδρομή;

Μόνος κι ας είναι ο ήλιος που κρατείς ένα παιδί νεογέννητο

η προμετωπίδα του Μονογράμματος

Πριν λίγες μέρες ακούσαμε στην τάξη  το Μονόγραμμα του Οδυσσέα Ελύτη, με μουσική υπόκρουση μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και απαγγελία από τον ίδιο και την Ιουλίτα Ηλιοπούλου. Δεν προλογίσαμε καθόλου το ποίημα, μόνο συμπληρώσαμε κάποια ερωτηματολόγια στο τέλος, εκφράζοντας ελεύθερα κάποιες εντυπώσεις και προφορικά. 

Επιλέγω από τις σύντομες παρατηρήσεις σας για το ποίημα, που γράψατε απαντώντας στην ερώτηση

" αν θέλετε, περιγράψτε την εμπειρία σας" 

και "πώς ερμηνεύετε εσείς το ποίημα"

Ευκαιρία να βάλουμε και το βίντεο με το ποίημα που βρήκαμε στο youtube, 

για όποιον θέλει να το ξανακούσει. 

«Το γεγονός ότι μέσα σ’ αυτές τις άναρχες εικόνες περιγράφεται μία ιστορία αγάπης δείχνει πόσο αναρχικός, ακανόνιστος και δυνατός είναι ο έρωτας»

«Στο κάθε σημείο που έλεγε «μ’ ακούς» ένιωθα συγκίνηση»

«Έρωτας χωρίς όρια και φραγμούς. Μια αγάπη που νικά τα πάντα»

« Το Μονόγραμμα είναι ένα ερωτικό τρυφερό τραγούδι που σε ταξιδεύει στον παράδεισο και τον έρωτα»

« Το άκουγα και μ’ έκανε να ανατριχιάζω και να χάνομαι, να νιώθω ότι «πετάω» και βρίσκομαι σε ένα άλλο μέρος»

«Δυο άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν τον έρωτά τους, αλλά η ζωή αυτή δεν τους αφήνει»

«Το ποίημα μού μετέφερε κάποια γαλήνη και με ταξίδεψε με κάποιες εικόνες που μου προκάλεσε το άκουσμά του. Ήταν πολύ συγκονητικό.»

«Εκφράζει την ανάγκη να βρούμε το δικό μας Παράδεισο μέσα στο χάος που επικρατεί».

«Ήταν μια πολύ όμορφη εμπειρία, μαγευτική, η οποία με οδήγησε σε δρόμους που δεν είχα συναντήσει ποτέ πριν, σε δρόμους φαντασίας και ανεξερεύνητης αγάπης»

«Η αγάπη πονάει κι είναι δύσκολη»

φωτ. από ysterografa.gr

«Συγκλονιστικό ποίημα, πολύ συναισθηματικό. Σε ταξιδεύει και σε κάνει να ονειρεύεσαι. Με συγκίνησε από το μέγεθος της αγάπης. Ακόμα κι ο πόνος είναι γλυκός. Εντυπωσιακή απαγγελία από το Μίκη Θεοδωράκη και τη σύντροφο του Ελύτη»

«Γενικά, τα πάντα στην απαγγελία ήταν συγκλονιστικά».

«Καθηλωτική εμπειρία»

«Η μουσική υπόκρουση και τα λόγια του ποιήματος με έκαναν να ταξιδέψω σε έναν κόσμο μη πραγματικό. ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ».

Εκείνο που μου έμεινε περισσότερο από τις πρώτες αντιδράσεις,

 ήταν η παρατήρηση της Σοφίας, στο Β4, 

και κυρίως η ένταση με την οποία διατυπώθηκε.

 Είπε πως εκείνο το "μ'ακούς" που καθώς επαναλαμβανόταν 

έδινε όλη την αγωνία για την ανάγκη της επικοινωνίας 

ήταν "συγκλονιστικό". 

Έχουμε να συμπληρώσουμε κάτι; 

"Βαδίζει όμορφα πάνω στη γη και μέσα στον κόσμο"

Βιβλία με ήρωες εφήβους, στην ηλικία σας. Επαναστατημένους, τρυφερούς, προβληματισμένους, ανήσυχους. Ας δούμε μερικά, ας δούμε μερικούς. Και ας συζητήσουμε τα θέματά τους που ίσως είναι και δικά σας. Σήμερα, την Ανατολή, της Σώτης Τριανταφύλλου, στο 

«Για την αγάπη της γεωμετρίας»

 ( εκδ. Πατάκη, 2011). 

            Σκέφτομαι πως καμιά φορά τα πιο τρυφερά πλάσματα παρουσιάζονται μπροστά μας ως μνημεία αγριότητας. Δαγκώνουν, επιτίθενται, αγριεύουν, βγάζουν αγκάθια, νύχια, γλώσσα, απορρίπτουν, κατακρίνουν. Κι όταν τη νύχτα μείνουν μόνα στο δωμάτιο, όλα αυτά τα κάνουν στον εαυτό τους και κλαίνε – με δάκρυα ή χωρίς.

            Εφηβεία, λέμε πολλές φορές. Κι ας συνεχίζεται για χρόνια πολλά.

            Αλλά τότε θα το πούμε αλλιώς. Θα το πούμε δυσπροσαρμοστικότητα, ανωριμότητα, αυτοκαταστρεπτικότητα.

            Κάπως έτσι είδα την Ανατολή της Σώτης Τριανταφύλλου στο «Για την αγάπη της γεωμετρίας». Αλλά και της ροκ και της ταχύτητας και των γλωσσών και της ανεξαρτησίας και της αλήθειας και της αγάπης για τη γνώση και για τα πάντα. Μια τέτοια έφηβη ήταν η Ανατολή στις αρχές της δεκαετίας του ΄70, όταν ξεκινάει η αφήγησή της. Και έτσι έμεινε μέχρι το τέλος, τριάντα χρόνια μετά.

φωτ. από schoolpress.gr

            Τέτοια έφηβη, που θα τα βρει όλα απέναντι: Τον αυταρχικό μπαμπά και την άχρωμη μαμά, την υποκρισία των ανθρώπων της τάξης της αλλά και όσων διατυμπάνιζαν πως θα έσωζαν τον κόσμο καταφέρνοντας να καταστρέφουν όλους τους γύρω τους. Εποχές χούντας και μεταπολίτευσης κυρίως, μια Ελλάδα Ψωροκώσταινα όνομα και πράμα, οικογένειες δυσλειτουργικές, ασφυκτικές συμπεριφορές, μυαλά αγκυλωμένα και συνειδήσεις χαλαρές, όλα κρίνονται από την καθαρή ματιά της Ανατολής που μέσα σ’ αυτό τον κυκεώνα προσπαθεί να χαράξει τη μοναχική της πορεία, να ξεπερνάει τα εμπόδια που της στήνουν η στενομυαλιά και η συντήρηση, να ισορροπήσει σ’ έναν κόσμο ανισόρροπο. Θα τραυματίζεται συχνά και βαθιά, θα γνωρίσει οριακές καταστάσεις, θα πορευτεί «μέσα σε κρότους», επίμονα και διψασμένα καταδιώκοντας τη ζωή αντλώντας από τη μουσική, την ποίηση, το χορό, από τη μαγεία των σχημάτων και, τελικά, του κόσμου που υπερβαίνει τον κλειστό κοινωνικό κύκλο της.

            Γύρω της τα πρόσωπα της οικογένειάς της, οι φίλοι και οι παρέες της – όλοι τόσο αληθινοί όσο και η απορία που σου δημιουργείται συναντώντας τους: Ποιος, τελικά, είναι ευτυχισμένος; Ποιος δεν είναι λάθος τοποθετημένος στη ζωή; (!)

            Η Τριανταφύλλου θεωρώ πως έχει μια αξιοσημείωτη «συγγραφική άνεση», νιώθεις να γράφει εύκολα χωρίς αυτό να έχει συνέπειες στο αποτέλεσμα, τα κείμενά της είναι σφριγηλά και ρέουν, οι χαρακτήρες αναδύονται αδροί και φυσικοί, ο αναγνώστης δεν αργεί να δεθεί με το βιβλίο.

φωτ. από hamomilaki.gr

            Είναι δύσκολο να αποτυπώσεις το χειμαρρώδη λόγο και νου τής Ανατολής. Λέει, ας πούμε (σελ.295): «οι περισσότεροι άνθρωποι φοβούνται τις καινούριες ιδέες. Εγώ φοβάμαι τις παλιές». Ή (σελ. 309): «όταν συναντιόμαστε πρώτη φορά είμαστε ξένοι∙ το ίδιο κι όταν συναντιόμαστε για τελευταία φορά». Ή: (σελ. 310) «ο γάμος είναι μια αποτυχημένη προσπάθεια των ανθρώπων να κάνουν να διαρκέσει κάτι τυχαίο και επεισοδιακό». Επίσης ( σελ. 342) « Όταν είσαι κορίτσι κανείς δε σε περιμένει να διαπρέψεις∙ περιμένει να συμβιβαστείς με τη μετριότητα: όταν είσαι νέα, σου λένε «θ’ αλλάξεις»∙ όταν δεν είσαι πια νέα σου λένε «άλλαξες». Κι ο Παύλος; Ο πρώτος της έρωτας κι ο μόνος άνθρωπος που φαίνεται να την κατάλαβε και να την αποδέχτηκε; Τι της έβρισκε; «Μια φορά ο Γιάννης τον είχε ρωτήσει, άκακα ίσως: «Τι της βρίσκεις;» - κι ο Παύλος είχε απαντήσει: «Βαδίζει όμορφα». Βαδίζει όμορφα πάνω στη γη και μέσα στον κόσμο. Ο Γιάννης είχε κουνήσει το κεφάλι με κατανόηση – σαν να έβρισκε την απάντηση απόλυτα ικανοποιητική.» ( σελ.336) 

Κι είναι αυτός ο Παύλος που ενήλικος πια, αντιμετωπίζει τον εφηβικό του εαυτό έτσι:

«Κάποτε είχα αισθήματα: ήταν μια αρρώστια που κόλλησα στην εφηβεία μου∙ τώρα έχω γιατρευτεί» (σελ. 336)

φωτ. από fe-mail.gr

«Αντιδραστική», λοιπόν, η Ανατολή. Εσείς; Σε τι αντιδράτε; Σε ποια θέματα νιώθετε να μη σας καταλαβαίνουν; Τι θα θέλατε να βλέπετε να γίνεται διαφορετικά από τους άλλους;

Αν, Ράντγιαρντ Κίπλινγκ

Αν μπορείς στην πλάση τούτη να περιφρονείς τα πλούτη 

κι αν οι έπαινοι των γύρω δεν σου παίρνουν το μυαλό, 

αν μπορείς στην τρικυμία να κρατήσεις ψυχραιμία, 

κι αν μπορείς και στους εχθρούς σου να σκορπίσεις το καλό, 

αν μπορείς με μιας να παίξεις κάθε τι που 'χεις κερδίσει, 

στην καταστροφή ν' αντέξεις και να δώσεις κάποια λύση, 

αν μπορείς να υποτάξεις πνεύμα, σώμα και καρδιά 

αν μπορείς όταν σε βρίζουν να μην βγάζεις τσιμουδιά, 

αν μπορείς στην καταιγίδα να μη χάνεις την ελπίδα, 

κι αν μπορείς να συγχωρήσεις όταν σ' έχουν αδικήσει, 

αν μπορέσεις τ' όνειρό σου να μη γίνει ο όλεθρός σου, 

κι αν μπορέσεις ν' αγαπήσεις όσους σ' έχουνε μισήσει, 

αν μπορείς να είσαι ο ίδιος στην χαρά και στην οδύνη, 

αν η πίστη στην ψυχή σου μπρος σε τίποτα δεν σβήνει, 

αν μιλώντας με τα πλήθη τη συνείδηση δεν χάνεις, 

αν μπορέσεις να χωνέψεις πως μια μέρα θα πεθάνεις, 

αν ποτέ δεν σε μεθύσει του θριάμβου το κρασί, 

αν στα ψέματα των άλλων δεν λες ψέματα κι εσύ, 

αν μπορείς να μη θυμώνεις, αλλά μήτε και να κλαις 

όταν άδικα σου λένε πως εσύ μονάχα φταις. 

Αν μπορείς με ηρεμία δίχως νεύρα ή δυσφορία 

και τα ίδια σου τα λόγια να τ' ακούς παραλλαγμένα, 

αν μπορείς κάθε λεπτό σου να 'ναι μια δημιουργία 

και ποτέ σου να μην μένεις με τα χέρια σταυρωμένα. 

Αν οι φίλοι σου κι οι εχθροί σου δεν μπορούν να σε πληγώσουν 

αν οι σχέσεις με μεγάλους τα μυαλά δεν σου σηκώνουν 

αν τους πάντες λογαριάζεις μα ...; κανένα χωριστά, 

αν μπορέσεις να φυλάξεις και τα ξένα μυστικά ...; 

Έ! Παιδί μου τότε ...; 

Θα μπορέσεις ν' απολαύσεις όπως πρέπει τη ζωή σου ...; 

Θα 'σαι άνθρωπος σπουδαίος κι όλη η γη θα 'ναι δική σου! 

(Ρd Κίπλινγκ, Άγγλος ποιητής & πεζογράφος 1865-1936, Βρ. Νόμπελ 1907)

Οφείλω να δηλώσω, πως όταν πρώτη φορά διάβασα το συγκεκριμένο ποίημα, με ενθουσίασαν πραγματικά, όχι μόνο οι ιδέες του ποιητή για τη ζωή -οι οποίες είναι φοβερές-, αλλά και ο τρόπος και η μελωδικότητα με την οποία καταφέρνει να τις παρουσιάσει. Επειδή λοιπόν αυτή η ευρύτερη σκέψη του Κίπλινγκ παρέμεινε στη μνήμη μου, σκέφτηκα να σας την παρουσιάσω και να σας ζητήσω να μοιραστείτε τη γνώμη σας στη μικρή μας παρέα...

Χρυσόσκονη στο γραφείο μου

Ο ? μας εύχεται καλό ταξίδι στη μουσική
 και την ποίηση στην πρώτη του σελίδα

Είπαμε να τα λέμε λευκώματα, όχι τετράδια. Και να προσπαθήσουμε να τα διακοσμούμε με ό,τι μπορούμε. Με υλικό από τα φύλλα εικονογράφησης που δίνουμε, ζωγραφίζοντάς τα, κάνοντας κολλάζ και βάζοντας χρώματα, γράφοντας αφιερώσεις στους συμμαθητές και ό,τι περισσότερο ή λιγότερο σχετικό με τα κείμενα που κάνουμε. παρουσιάσεις, κρίσεις, εκτιμήσεις, δικές μας ιστορίες, εικόνες.
Πολλά είναι πραγματικά υπέροχα, μεταφέροντας στοιχεία της δικής σας ομορφιάς. Δείτε μερικές σελίδες που φωτογράφισα, πείτε πώς σας φαίνονται και προσπαθήστε να μαντέψετε τίνος είναι:

2. Η ...? ζωγραφίζει το Μυριβήλη; 

3. Ποια γράφει τη χριστουγεννιάτικη ιστορία
 της δίπλα στο τεράστιο δέντρο;

4. Τίνος το τετράδιο παρουσιάζει το φάντασμα της όπερας;

5. Και η μυστική παπαρούνα;

6. Ποιος χρησιμοποιεί κανσόν γαι σελίδες;

7. Και ποια έχει ειδικότητα στα φωτορεπορτάζ;

8. Η  ? εικονογραφεί τα χταποδάκια

9. Σε ποιον κάνει την αφιέρωση ο Παντελής; 


Είναι πολλές οι σελίδες σας, δεν έχω τι να πρωτοδιαλέξω. 
Τι άλλο θέλετε να περιλαμβάνουν;

Λοιπόν, βρήκατε τίνος είναι η καθεμιά;